Przyczyny poronień | Wady anatomiczne i genetyka | Infekcje i zaburzenia hormonalne | Poronienia nawracające a niepłodność | Ciąża po poronieniu nawracającym
O poronieniach nawracających mówimy wtedy, kiedy kobieta traci ciążę dwa razy pod rząd. Chociaż zjawisko to występuje u niewielkiego odsetka pacjentek, to jednak jest to zawsze przykra i trudna do zaakceptowania sytuacja. Aby ustrzec się przed kolejną stratą warto wcześniej wykonać odpowiednie badania.
Poronienia nawracające występują wtedy, kiedy kobieta traci ciążę do 24. tygodnia, czyli do momentu, kiedy dziecko nie byłoby w stanie przeżyć poza łonem matki. Taka sytuacja zdarza się u 1%-2% pacjentek. Jak podkreśla dr n. med. Patrycja Sodowska, specjalista ginekolog-położnik, endokrynolog z Kliniki InviMed, w przypadku pojedynczego poronienia odsetek ten wynosi 10%-15%.
Do poronień nawracających zaliczają się również ronione ciąże biochemiczne (czyli bardzo wczesne, jeszcze nie stwierdzone podczas USG) oraz ciąże pozamaciczne, inaczej ektopowe.
Przyczyny poronień
Chociaż wydaje się, że skala występowania poronień nawracających nie jest duża, to za każdym razem jest to bardzo trudna i przykra sytuacja dla starającej się o dziecko pary. Dlatego ważne jest, aby wykonać niezbędne badania, które pozwolą uniknąć kolejnej straty ciąży. Tym bardziej, że wraz z liczbą ronień wzrasta również ryzyko wystąpienia kolejnych, o ile nie będzie zastosowane odpowiednie leczenie.
– Po jednym poronieniu z reguły nie zleca się dodatkowych badań. Jeśli jednak pacjentka chce wykluczyć ewentualne nieprawidłowości przed zajściem w kolejną ciążę to oczywiście może to zrobić – tłumaczy dr Sodowska. – Inaczej jest w przypadku poronień nawracających, nazywanych również nawykowymi. Wówczas warto poszukać przyczyny, aby nie przeżywać kolejnej straty. Jest szereg badań, które możemy pacjentom zaoferować – mówi ginekolog.
Przyczyn poronień nawracających jest wiele. Wśród nich zalicza się m.in czynniki anatomiczne, genetyczne, hormonalne, infekcyjne, immunologiczne. Jak dodaje dr Sodowska, 1/3 przypadków dotyczy poronień idiopatycznych, czyli takich, kiedy przyczyna nie jest znana.
Wady anatomiczne i genetyka
Czynnikami anatomicznymi, które mogą prowadzić do poronień są wady w budowanie np. macicy lub przeszkody, które mogą utrudniać zagnieżdżenie się zarodka np. zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki macicy czy polipy wewnątrzmaciczne. Aby wykluczyć nieprawidłowości wykonuje się USG, również trójwymiarowe, histeroskopię, czasem również laparoskopię.
Kolejną, częstą przyczyną poronień są czynniki genetyczne. – W celu ich wykluczenia sugeruję oznaczenie kariotypu z poronionego materiału oraz badanie kariotypu obojga rodziców. Część par jest nosicielem wad genetycznych, które mogą przekazać na potomstwo – wyjaśnia dr Sodowska.
W przypadku czynnika genetycznego możliwe jest oszacowanie czynnika ryzyka wystąpienia nieprawidłowości w kolejnej ciąży. W trakcie procedur wspomaganego rozrodu (in vitro), rodzice mają również możliwość skorzystania z diagnostyki preimplantacyjnej, podczas której zarodki są badane pod kątem chorób genetycznych.
Infekcje i zaburzenia hormonalne
Kolejnym czynnikiem ryzyka są infekcje, które należy przed kolejną ciążą wykluczyć i wyleczyć. W tym celu rekomendowane jest wykonanie wymazu bakteriologicznego z kanału szyjki macicy w kierunku zakażenia bakterią Chlamydia, wymazu w kierunku mycoplasmy, ureaplasmy itp. W przypadku podejrzenia wystąpienia zaburzeń hormonalnych należy oznaczyć poziomy poszczególnych hormonów, np. tarczycy, androgenów czyli męskich hormonów pochadzących z nadnerczy i jajników. Z kolei do autoimmunologicznych czynników nawracających poronień zalicza się zespół antyfosfolipidowy. Kobietom z tym schorzeniem podaje się małe dawki kwasu acetylosalicylowego w połączeniu z heparyną.
Wystąpienie poronień nawracających może również świadczyć o tym, że kobieta choruje na trombofilię wrodzoną, czyli ma genetyczną skłonność do zakrzepicy. Aby ją wykluczyć zleca się badania genetyczne pod kątem mutacji m.in. czynnik V Leiden, mutacja genu protrombiny, MTHFR, PAI-I at III.
– Wykonanie wszystkich badań oprócz celów diagnostycznych znacząco wpływa na zminimalizowanie stresu, który może również predysponować do poronień. Wprawdzie brakuje danych statystycznych, ale wiemy, że pacjentka, która ma świadomość, że wykonała wszystkie badania i zrobiła wszystko co możliwe, aby uchronić ciąże przed kolejnym poronieniem jest mniej narażona na stres – tłumaczy dr Sodowska z Kliniki InviMed.
Poronienia nawracające a niepłodność
Każde poronienie jest traumatycznym przeżyciem zarówno dla kobiety, która zaszła w ciążę naturalnie jak i dla pacjentek klinik leczenia niepłodności.
– Z doświadczenia wiem, że Panie, które leczyły się z powodu niepłodności bardzo przeżywają stratę, jako, że mają świadomość, że trudno będzie uzyskać kolejną ciążę. Z drugiej strony pacjentki, które korzystały z technik wspomaganego rozrodu są bardziej przebadane, są wyrównane hormonalnie, suplementowane preparatami witaminowymi, które same z siebie zmniejszają ryzyko poronień. Tego często nie ma przy ciążach tzw. spontanicznych – wyjaśnia dr Sodowska.
Kobietom, które bardzo przeżywają utratę ciąży, rekomenduje się skorzystanie z fachowej pomocy.
– W naszej Klinice InviMed współpracujemy z psychologiem. Pacjentki po poronieniach często mają zaniżone poczucie własnej wartości. Bez dziecka czują się niespełnione, często odcinają się od otoczenia. Jest to zjawisko naturalne i zrozumiałe, jednak wsparcie psychologa w takiej sytuacji może być bardzo cenne – tłumaczy dr Sodowska. – Psycholog nauczy pacjentkę, jak radzić sobie ze stresem i zrozumieć uczucia, które się pojawiają. Może także zaproponować różne techniki relaksacyjne – dodaje.
Ciąża po poronieniu nawracającym
Nie ma jednoznacznych zaleceń, aby ciążę po poronieniu nawykowym traktować „szczególnie”, to jak podkreśla dr Sodowska, uwaga lekarzy powinna się skupić na wątku psychologicznym oraz medycznych przyczynach poronień. – Dokładamy wszelkich starań, żeby taką ciążę rzetelnie poprowadzić, tak aby kobieta czuła się spokojnie i bezpiecznie. Jeśli pacjentka ma taką potrzebę, zalecamy np. częstsze wizyty w gabinecie, aby mogła posłuchać bijącego serduszka dziecka. W zależności od przyczyn wcześniejszych poronień, rekomendujemy dodatkowe badania – wyjaśnia ginekolog.
We wczesnej ciąży uzyskanej po poronieniach nawykowych warto przestawić się na oszczędny i spokojny tryb życia tzw. wysypiać się, spożywać pełnowartościowe posiłki, wypijać odpowiednią ilość płynów i ograniczyć kawę.
Artykuł powstał we współpracy z dr n. med. Patrycja Sodowską, specjalistą ginekologiem-położnikiem, endokrynologiem z Kliniki InviMed.
