Jak powinno wyglądać idealne prawo regulujące kwestie związane z leczeniem niepłodności i czy istnieje kraj, którego prawodawstwo zbliża się do ideału?
10 grudnia ukazał się pierwszy Europejski Atlas Polityki Leczenia Niepłodności, którego autorami są Fertility Europe, organizacja zrzeszająca europejskie stowarzyszenia pacjenckie działające w obszarze zdrowia reprodukcyjnego (w tym Naszego Bociana) wraz z Europejskim Forum Parlamentarnym ds. Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych W dokumencie znalazły się informacje na temat prawodawstwa oraz refundacji leczenia niepłodności w 43 krajach europejskich.
Autorzy Atlasu wybrali 22 kryteria w 3 kategoriach:
- regulacje prawne
- finansowanie
- perspektywa pacjencka
Wybrane kryteria miały jak najlepiej zobrazować jakość dostępu do leczenia niepłodności w każdym z analizowanych krajów. Każde kryterium otrzymało ilość punktów dostosowaną do jego wagi. W sumie każde z państw mogło zdobyć maksymalnie 100 punktów a ilość punktów w kraju idealnym mogła wynieść maksymalnie 100.
Jak według autorów Atlasu powinny wyglądać idealne regulacje w kwestii zdrowia reprodukcyjnego? Kraj idealny dla niepłodnych:
- powinien mieć ustawę regulującą zasady dostępu do leczenia, aby zapewnić bezpieczeństwo i stabilność rozwiązań,
- powinien prowadzić rejestr działalności klinik w zakresie programów in vitro oraz rejestr dawców komórek rozrodczych i zarodków,
- powinien zapewniać dostęp do leczenia niepłodności, w tym do dawstwa dla wszystkich grup pacjentów, w tym korzystających z in vitro z przyczyn społecznych,
- powinien gwarantować dostęp do badań embrionów wykrywających poważne choroby genetyczne,
- dawstwo gamet i zarodków powinno gwarantować dzieciom możliwość poznania danych osobowych dawcy ,
- powinno zapewniać pełne finansowanie leczenia niepłodności (do 6 IUI, 6 IVF/ICSI)powinno gwarantować wsparcie psychologiczne jako część finansowanego leczenia niepłodności,
- powinno umożliwiać udział organizacji pacjenckich w konsultacjach i stanowieniu prawa dotyczącego leczenia niepłodności,
- powinno finansować edukację na temat płodności w ramach podstawy programowej realizowanej w szkołach.
Jakie są wyniki analizy?
Wśród 43 krajów 38 posiada ustawy dotyczące leczenia niepłodności 33 kraje prowadzą krajowy rejestr działalności w tym zakresie.
Największe rozbieżności dotyczą różnic w dostępie do leczenia dla par heteroseksualnych oraz osób samotnych i par LGBT - 41 krajów zapewnia dostęp do leczenia niepłodności z wykorzystaniem nasienia dawców parom heteroseksualnym, jednak tylko 30 z nich zapewnia to singielkom, a jedynie 19 żeńskim parom jednopłciowym.
Tylko 12 krajów oferuje finansowanie do sześciu cykli inseminacji domacicznej, a jedynie 3 zapewniają dostęp do sześciu w pełni finansowanych cykli IVF/ICSI.
Kolejnych 35 państw zapewnia częściowe finansowanie leczenia w różnym zakresie.
13 państw konsultuje swoją politykę w zakresie płodności ze stowarzyszeniami pacjenckimi, a jedynie dwa - Armenia i Wielka Brytania - mają zorganizowany przez państwo program edukacji w zakresie płodności i zdrowia reprodukcyjnego.
Anita Fincham, Manager Fertility Europe oraz członkini zarządu Stowarzyszenia Nasz Bocian komentuje:
„Każdy kraj zasługuje na to, by być krajem idealnym, z dobrymi przepisami zapewniającymi równy, bezpieczny i skuteczny dostęp do leczenia niepłodności wszystkim, którzy tego potrzebują; zapewniając dobro wszystkich zaangażowanych stron, w tym dzieci i dawców.
Leczenie niepłodności powinno być oferowane w ramach systemu opieki zdrowotnej bez dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i stan cywilny. Atlas ma wspierać europejskich i krajowych decydentów w zrozumieniu, jak sprawić, by ich kraj był pod tym względem doskonały”.
Jak na te Atlasu wygląda Polska?
Niestety Polska wypada bardzo słabo na tle innych krajów europejskich i plasuje się na 41 miejscu (trzecim od końca!) z wynikiem 27 punktów na 100 możliwych do zdobycia. Powody naszej fatalnej pozycji to przede wszystkim całkowity brak refundacji leczenia metodą in vitro oraz regulacje prawne wykluczające z możliwości leczenia pary jednopłciowe i singielki, oraz dopuszczające wyłącznie anonimowe dawstwo.
Więcej informacji znajdziesz w pliku:
