Program finansowania in vitro w Polsce: Wszystko, co musisz wiedzieć!

Spis treści: Czas trwania programu | Kto może skorzystać z Programu? | Wykluczenia z Programu | Co obejmuje refundacja? | Możliwość rezygnacji i powtórnego przystąpienia do Programu | Program zabezpieczenia płodności dla chorych onkologicznie

1 czerwca został uruchomiony Program finansowania leczenia niepłodności metodą in vitro. Poniżej przedstawiamy kryteria kwalifikacji do Programu, jego zakres oraz zasady finansowania.

Czas trwania Programu

1 czerwca 2024 roku został uruchomiony Program finansowania leczenia niepłodności metodą in vitro. Program będzie trwał do 28 grudnia 2028 roku.

Kto może skorzystać z Programu?

Z programu mogą skorzystać pary, które spełniają następujące kryteria:

1. są w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu (wystarczy deklaracja),
2. mają potwierdzoną niepłodność lub była ona nieskutecznie leczona – w ciągu 12 miesięcy przed zgłoszeniem do programu,
3. wiek (w dniu kwalifikacji):
   • przy korzystaniu z własnych komórek lub dawstwa nasienia - kobieta przed 42. urodzinami, mężczyzna przed 55.
   • przy korzystaniu z dawstwa oocytów lub zarodka - kobieta przed 45. urodzinami, mężczyzna przed 55.
4. w przypadku korzystania z dawstwa nasienia, oocytów lub zarodka wymagana jest opinia psychologa o gotowości do rodzicielstwa niegenetycznego. 

W ramach Programu z kriotransferu mogą także skorzystać pary, które mają zarodki z wcześniej realizowanych procedur in vitro (niezależne od ich źródeł finansowania). Kryterium wieku - kobieta przed 45. urodzinami, mężczyzna przed 55.

To, że para już wcześniej korzystała z in vitro lub ma dzieci, nie dyskwalifikuje jej z możliwości udziału w Programie.

Para, która zajdzie w ciążę dzięki leczeniu niepłodności w ramach Programu i wykorzysta wszystkie zarodki, może ponownie wziąć w nim udział, jeśli nadal będzie spełniała wymagane warunki.

Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych prawo skorzystania z Programu mają:

• Osoby ubezpieczone obowiązkowo lub dobrowolnie w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.
• Osoby mieszkające w Polsce, posiadające polskie obywatelstwo lub status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, lub czasowe zezwolenie na pobyt.

Wykluczenia z Programu

Para może zostać wykluczona z Programu, jeśli:

1. nie spełnia kryteriów kwalifikacji do Programu.
2. ma przeciwskazania medyczne, w szczególności:
   • w przypadku korzystania z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia:
     • nieodpowiednia reakcja na przeprowadzoną w ramach programu stymulację jajeczkowania - brak pozyskania co najmniej dwóch dojrzałych komórek jajowych w dwóch cyklach stymulacji do in vitro, w każdym z osobna
     • czynniki medyczne uniemożliwiające wykonanie procedury in vitro dającej szanse na uzyskanie ciąży lub poród dziecka.
   • w przypadku korzystania z dawstwa oocytów lub dawstwa zarodka:
     • czynniki medyczne uniemożliwiające wykonanie procedury in vitro dającej szansę na uzyskanie ciąży lub poród dziecka.

Co obejmuje refundacja?

W ramach Programu para ma prawo skorzystać z 6 procedur in vitro, w tym: 

• maksymalnie 4 programów in vitro z własnymi komórkami rozrodczymi i dawstwem nasienia,
• maksymalnie 2 programów in vitro  z komórkami jajowymi od dawczyń – z możliwością zapłodnienia maksymalnie 6 komórek rozrodczych w ramach jednego cyklu;
• maksymalnie 6 procedur z dawstwem zarodków – przy czym jeden transfer zarodka = jeden cykl leczenia.

Zgodnie z ustawą o leczeniu niepłodności, można zapłodnić do 6 komórek jajowych w jednej procedurze. Dopuszcza się zapłodnienie większej liczby komórek, jeśli:

• kobieta ma ponad 35 lat,
• istnieją wskazania medyczne związane z chorobą współistniejącą z niepłodnością,
• wcześniejsze dwa podejścia do in vitro były nieskuteczne.

Po zakwalifikowaniu pary wszystkie niezbędne części procedury in vitro są finansowane w ramach Programu. Dodatkowo, w uzasadnionych przypadkach finansowane będą również:

• aktywacja oocytów w sytuacji niskiego odsetka zapłodnień (poniżej 30%) w poprzedniej procedurze zapłodnienia pozaustrojowego lub w przypadkach globozoospermii;
• dojrzewanie oocytów (IVM–invitromaturation) u pacjentek z zespołem policystycznych jajników, (PCOS), w celu uniknięcia ryzyka wystąpienia ciężkiego zespołu hiperstymulacji jajników;
• aktywacja plemników (podłoże z inhibitorem cMP) w sytuacji całkowitej astenozoospermii, która nie jest wynikiem wad struktury witki plemników;
• wiązanie kwasu hialuronowego z plemnikiem i fizjologiczne ICSI (HBA - PICSI) u par w zaawansowanym wieku rozrodczym oraz u pacjentów z podwyższoną fragmentacją DNA plemników;
• selekcja plemników metodą mikroprzepływów u wybranych pacjentów z istotnym czynnikiem męskim niepłodności przy istniejących wskazaniach do ICSI;
• podłoże do transferu zarodków z hialuronianem.

Program zapewnia także nielimitowane konsultacje z psychologiem (obligatoryjne w przypadku dawstwa) oraz bezpłatne przechowywanie zarodków aż do ich użycia. Po zakończeniu Programu, para musi samodzielnie pokrywać koszty przechowywania zarodków.

Możliwość rezygnacji i powtórnego przystąpienia do Programu

Pary mają możliwość rezygnacji z programu leczenia niepłodności w dowolnym momencie. Jeśli dzięki programowi dojdzie do ciąży i zostaną wykorzystane wszystkie zarodki, para może ponownie zgłosić się do programu. 

Przed podejściem do kolejnej, pełnej procedury, para musi potwierdzić, że nadal spełnia kryteria kwalifikacyjne. Potwierdzenie to powinno nastąpić nie wcześniej niż:

• miesiąc przed planowaną stymulacją jajeczkowania (gdy korzysta się z własnych komórek jajowych),
• miesiąc przed planowanym zapłodnieniem (gdy korzysta się z dawstwa oocytów),
• miesiąc przed planowanym transferem zarodków (gdy korzysta się z dawstwa zarodków).

Program zabezpieczenia płodności dla chorych onkologicznie

W ramach Programu, pacjenci mają możliwość zamrożenia swoich komórek rozrodczych. Program zapewnia również pokrycie kosztów jednej konsultacji z onkologiem lub hematologiem. Dodatkowo, uczestnicy Programu mogą korzystać z nieograniczonej liczby konsultacji psychologicznych. Osoby potrzebujące zabezpieczenia płodności przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego są przyjmowani do Programu poza kolejnością. Przechowywanie komórek rozrodczych jest bezpłatne przez cały okres trwania Programu. Po jego zakończeniu koszty przechowywania przejmuje pacjent.

Kryteria kwalifikacji do Programu:

Z Programu zabezpieczenia płodności mogą skorzystać osoby które:

• Rozpoczynają lub są w trakcie leczenia onkologicznego mogącego negatywnie wpłynąć na płodność.
• Wiek przy pierwszej wizycie:
  • Dla kobiet: od momentu osiągnięcia dojrzałości do 40. roku życia,
  • Dla mężczyzn: od momentu osiągnięcia dojrzałości do 45. roku życia.

Kryteria Wykluczenia z Programu:

Uczestnictwo w Programie może zostać zakończone z jednego z poniższych powodów:

• Niespełnienie kryteriów kwalifikacyjnych
• Przeciwwskazania medyczne, szczególnie te, które uniemożliwiają wykonanie procedur wspomaganej reprodukcji , takich jak in vitro, dających realną szansę na zajście w ciążę lub donoszenie ciąży.

Finansowanie leków

Od pierwszego lipca leki do procesu stymulacji w ramach programu będą objęte refundacją. Refundacja obejmie wszystkie pary zakwalifikowane do programu oraz wszystkie stymulacje w ramach programu.

O przywrócenie programu refundacji in vitro czekaliśmy długich 8 lat. Uruchomienie programu to nie tylko szansa dla tysięcy par zmagających się z niepłodnością, ale także na zmianę postrzegania leczenia niepłodności metodą in vitro przez społeczeństwo Jesteśmy ogromnie szczęśliwi, że program wraca w rozszerzonej formie oraz dumni z tego, że braliśmy udział w tworzeniu jego kryteriów.

Źródło: Leczenie niepłodności obejmujące procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, na lata 2024-2028

Materiał edukacyjny realizowany dzięki wsparciu firmy Merck Polska.