Autor:

Agnieszka Damska

Data publikacji:

21.03.2022

zaloguj się, żeby móc oceniać artykuły

Endometrioza. Jak radzić sobie z chorobą?

Endometrioza. Jak radzić sobie z chorobą?

Spis treści:

 

Czym jest endometrioza

Endometrioza to ciężka i przewlekła choroba zapalna kobiet. Chociaż jeszcze do niedawna mało kto o jej istnieniu wiedział, to według Światowej Organizacji Zdrowia zalicza się ją do chorób cywilizacyjnych. Niestety, całkowite wyleczenie endometriozy nie jest jeszcze możliwe. Współczesna medycyna zna jednak skuteczne metody na jej „zaleczenie”.

O endometriozie mówimy wtedy, kiedy błona śluzowa macicy (endometrium), występuje poza właściwą lokalizacją, czyli wnętrzem macicy. Ogniska endometriozy mogą umiejscawiać się na jajnikach, w okolicach pęcherza moczowego, na końcowym odcinku jelita grubego, a w skrajnych przypadkach nawet w mózgu lub płucach.

Jest to schorzenie o nieznanej bliżej przyczynie. Naukowcy winią nieprawidłowo działający system immunologiczny, niekorzystne warunki środowiskowe, zaburzenia hormonalne, a nawet uwarunkowania genetyczne. Faktem jest, że na endometriozę cierpi 1 na 10 kobiet w wieku rozrodczym. Według ostrożnych danych, na świecie choruje aż 190 milionów kobiet!

Dolegliwości bólowe

Endometrioza dotyczy najczęściej młodych kobiet w wieku 25-35 lat. Połowa z nich z tego powodu cierpi na niepłodność, gdyż choroba ta wpływa negatywnie m.in. jakość komórek jajowych, na rezerwę jajnikową oraz na implantację zarodka. W rezultacie zajście w ciąże jest utrudnione.

Oprócz niepłodności, najczęstszym objawem endometriozy jest narastający, ciągnący się ból, który pojawia się co miesiąc podczas menstruacji

Wiele pacjentek na czas miesiączki całkowicie wycofuje się z różnych form aktywności życiowych, bo, jak tłumaczą, ból jest wówczas nie do zniesienia. Dolegliwości bólowe skupiają się również w obrębie struktur miednicy, czy dolnej części kręgosłupa. Oprócz tego, wiele pań skarży się na bolesne stosunki płciowe oraz na obfite i nieregularne miesiączki. Niekiedy występują również biegunki, zaparcia, ogólne osłabienie – wyjaśnia lek. med. Piotr Lachowski, specjalista ginekolog-położnik z kliniki InviMed we Wrocławiu.

Diagnoza endometriozy

Aby wdrożyć skuteczne leczenie endometriozy, w pierwszej kolejności należy ją odpowiednio zdiagnozować. Nie jest to jednak proste, gdyż choroba ta potrafi skutecznie się maskować, a jej objawy są „nieoczywiste” i niewidoczne przy rutynowych badaniach. Dodatkowo, bolesne miesiączki często są bagatelizowane zarówno przez kobiety jak i przez lekarzy. W rezultacie pacjentka spędza wiele lat odwiedzając różnych specjalistów, nie zdając sobie sprawy ze swojej choroby.

Diagnozowanie endometriozy wymaga wizyty u lekarza, który ma doświadczenie w jej leczeniu. Wówczas, po przeprowadzeniu wywiadu, wykonuje się badanie ultrasonograficzne, czasem również rezonans magnetyczny (MRI). Lekarz może również zlecić badanie biochemiczne krwi. W przypadku występowania choroby zwykle obserwujemy podwyższony marker nowotworowy CA-125. To wstępna diagnostyka, która może nakierować na chorobę – wyjaśnia doktor Piotr Lachowski, ginekolog z kliniki InviMed we Wrocławiu.

W niektórych przypadkach rozpoznanie endometriozy wymaga zastosowania laparoskopii. Oprócz wartości diagnostycznej, dzięki tej metodzie możliwe jest rozpoznanie stopnia zaawansowania choroby. Wyróżnia się 4 stopnie tj. minimalny, łagodny, umiarkowany i ciężki.

Leczenie endometriozy

Zdiagnozowanie, następnie wdrożenie leczenia endometriozy jest bardzo ważne, bo ta choroba ma zdolność rozrastania się. O ile jej pierwsze objawy mogą nie być bardzo uciążliwe lub w ogóle niewidoczne, to już po kilku latach choroba może spowodować prawdziwe „spustoszenie” w organizmie. Całkowite jej wyleczenie nie jest niestety możliwe, a ogniska choroby mogą pojawić się nawet po udanej kuracji farmakologicznej i operacyjnej. Zawsze jednak należy poddać się leczeniu, aby maksymalnie złagodzić objawy choroby.

Po pierwsze farmakologia

Leczenie endometriozy jest ściśle związane z planami rozrodczymi pacjentki. Jako, że choroba dotyka głównie młode kobiety, większość z nich jest w wieku, kiedy myśli o powiększeniu rodziny. Jeśli jednak pacjentka chciałaby złagodzić objawy choroby przy jednoczesnym stosowaniu środków antykoncepcyjnych wówczas najlepszym wyborem będzie farmakologia.

U kobiet, które nie planują ciąży, zwykle na początku leczenia zaleca się farmakologię, gdyż tkanka endometrialna wykazuje wrażliwość na działanie hormonów. W takim przypadku stosuje się preparaty estrogenowo-progestagenowe, preparaty progestagenowe doustne lub w postaci systemów domacicznych oraz leki uśmierzające ból i niwelujące procesy zapalne, czyli leki z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych (NPZL) tłumaczy lekarz.

Jeśli jednak choroba jest zaawansowana lub leczenie farmakologiczne nie przynosi należytych skutków zaleca się zastosowanie leczenia chirurgicznego, czyli laparoskopii. Wówczas usuwa się powstałe zrosty i torbiele endometrialne. Czasami endometrioza jest na tyle zaawansowana, że konieczne jest usunięcie macicy wraz z jajnikami. 

Leczenie niepłodności

Jeśli kobieta planuje ciążę, uwaga lekarzy skupia się na leczeniu niepłodności.

W przypadku endometriozy I i II stopnia, kiedy kobieta ma mniej niż 35 lat, prawidłową rezerwą jajnikową, bez czynnika mechanicznego i męskiego niepłodności można zastosować postawę wyczekującą lub zaproponować inseminację w cyklach stymulowanych farmakologicznie – wyjaśnia specjalista. U kobiet do 38. roku życia, które mają obniżoną rezerwę jajnikową oraz wszystkim kobietom po 38. roku życia proponuje się leczenie niepłodności metodą in vitro – dodaje lek. med. Piotr Lachowski, specjalista ginekolog-położnik z kliniki InviMed we Wrocławiu.

Również w przypadku wysokiego zaawansowania choroby tj. III lub IV stopnia, rekomenduje się skorzystanie z zapłodnienie pozaustrojowego. W tym stadium endometrioza szybko postępuje, dlatego nie warto zwlekać z podjęciem decyzji. Wiele kobiet korzystając z in vitro szczęśliwie zachodzi w ciąże i rodzi zdrowe dzieci.

Metody niekonwencjonalne

Oprócz konwencjonalnych metod leczenia, wyróżnić należy również te niekonwencjonalne, które skutecznie łagodzą nieprzyjemne objawy choroby. Jedną z nich jest zastosowanie diety przeciwzapalnej, która likwiduje ból i zmniejsza stany zapalne w organizmie. Dieta polega na wprowadzeniu do swojego menu warzyw i owoców, jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, z naciskiem na kwasy tłuszczowe omega-3. Zgodnie z jej zasadami, unika się przetworzonych produktów typu fast-food, tłuszczy trans, przetworów mlecznych, słodyczy.

Wiele pacjentek zachwala również korzystanie z fizjoterapii, dzięki której skutecznie można złagodzić dolegliwości bólowe. Warto dodać, że życie z przewlekłym bólem, nieustannym cierpieniem nie pozostaje obojętne dla psychiki pacjentki, dlatego czasami niezbędne jest również wsparcie psychoterapeuty.

lek.med. Piotr Lachowski InviMed Wroclaw

 

Autor: lek. med. Piotr Lachowski - specjalista ginekolog-położnik

Lek. Piotr Lachowski studiował na Wydziale Lekarskim Akademii medycznej we Wrocławiu. I i II stopień specjalizacji z położnictwa i ginekologii. Posiada dwudziestoletnie doświadczenie z pracy na Oddziale Ginekologiczno-Położniczym Szpitala Specjalistycznego im. Falkiewicza we Wrocławiu. Od XI 2013 pracuje w Klinice InviMed we Wrocławiu.

 

Artykuł powstał we współpracy z kliniką InviMed.

InviMed